KONÄ°K PENETRASYON DENEYÄ° (CPT)

Konik Penetrasyon Deneyi (CPT) yerinde gerçekleÅŸtirilen bir saha deneyidir. Zeminlerin geoteknik parametrelerinin ve zemin stratigrafinin elde etmeye yönelik olarak günümüzde CPT deneyi önemli projelerde sıklıkla uygulanmaktadır. Ä°lk kez 1950’li yıllarda, Hollanda’nın Delf kentinde yumuÅŸak zeminlerin mekanik özelliklerin tayininde kullanılmıştır. CPT aynı zamanda Hollanda konisi (Dutch cone) olarak da bilinmektedir. CPT, sahada, yerinde gerçekleÅŸtirilen deneyler arasında, dünyaca kabul görmüÅŸ, sıklıkla uygulanan bir teknik olup, temel mühendisliÄŸi literatüründe geniÅŸ yer almaktadır.
CPT, konik uçlu donatılmış bir probu, konik ucu aÅŸağı gelecek ÅŸekilde, zemine 2cm/s sabit/kontrollü bir hızla batırılması ile gerçekleÅŸtirilir. 20 ton kapasiteli hidrolik itme kapasiteli, Geomil marka CPT ekipmanımız, yumuÅŸak/gevÅŸek zeminlerden orta katı/sıkı zeminlere kadar farklı özelliklere sahip zeminlerin sınıflandırılmasında ve mekanik özelliklerinin belirlenmesinde kullanılmaktadır. Deneylerde kullanılan 10 cm2 çaplı prob,  60o apeks açısına sahiptir. Klasik tipte CPT probları iki temel parametre olan uç mukavemeti qc ve çeper sürtünmesi fs deÄŸerlerini ölçmektedir. Talep edilmesi durumunda, opsiyonel olarak, CPTU probları ise ayrıca boÅŸluk suyu basıncını, u2 da ölçerek, efektif gerilmelerin ve parametrelerin elde edilmesine olanak saÄŸlamaktadır. Sahada gerçekleÅŸtirilecek olan CPT deneylerinde, zeminde düÅŸey olarak ilerleyen CPT ile, 1.0cm aralıkla veri almak mümkün olup, sondaj kuyularında 1.50m’de bir gerçekleÅŸtirilen SPT deneylerine kıyasla çok daha yüksek çözünürlüklü zemin profili elde edilmektedir. 
Elde edilen parametrelerler ile tabaka kalınlıkları hassas bir ÅŸekilde tayin edilecektir. Ayrıca elde edilen parametreler, temel zemin parametreleri olup, bu deÄŸerlerden iksa projelendirmesinde, taşıma gücü hesaplarında ve kazık kapasite hesaplarında yararlanılabilecektir. Kazık hesaplarında, kazık uç mukavemetini qc, deÄŸerinden, kazık çeper sürtünmesini fs deÄŸerinden saÄŸlıklı ve hassas bir ÅŸekilde hesaplamak mümkün olabilecektir. Elde edilen deÄŸerler her CPT konumu için, grafiksel olarak, derinlikle deÄŸiÅŸen biçimde raporların ilgili kısımlarında görsel olarak sunulacaktır.

Firmamız tarafından uygulanan deney bitirme kriterleri aşağıda sıralanmıştır.

• Uç Mukavemeti yada çevre sürtünme deÄŸerinin refü vermesi (Refü deÄŸeri derinlik ve verilen yük deÄŸeriyle alakalı olarak deÄŸiÅŸiklik gösterebilir)
• Sapma Açısının 1m’de 1 derece deÄŸiÅŸiklik göstermesi.
• Sapma Açısının toplamda 6-8 derece mertebelerine ulaÅŸması.
• Cpt Sisteminin maksimum yük kapasitesine ulaÅŸması.
• Cpt Deneyi yapılan kuyunun 3 metre derinlikten daha önce refü deÄŸerini karşılaması durumunda deney yeri aynı bölge içerisinde deÄŸiÅŸtirilerek deney tekrarlanır. Aksi halde 3m den daha derin kuyular Cpt veri raporuna eklenerek hak ediÅŸe eklenebilir hale gelmiÅŸ sayılır.